رشته معماری چیست و فرصت شغلی در معماری:
معماری یا مهندسی معماری یک حوزه میان‌رشته‌ای و ترکیبی از دانش فنی و هنر است. فرصت شغلی در معماری بعد از فارغ التحصیل شدن در این رشته مهم است و بعد هنری این رشته شامل مهارت‌هایی مثل تخیل، تجسم و ایده‌پردازی می‌شود و بعد فنی به دانش و توانایی لازم برای تبدیل این ایده‌ها به یک طرح عینی می‌پردازد.
مهندسی معماری در حقیقت ترکیبی از طراحی و اجرا است و یک مهندس معمار در وهله اول باید بتواند طرح‌های نو و مبتکرانه را در ذهن خود خلق کرده و سپس قابلیت اجرایی آنها را بسنجد و نهایتا با استفاده از دانش فنی خود آنها را به طرحی کاربردی تبدیل کند.در ادامه این مقاله با هلدینگ آژند آشیانه همراه باشید تا درباره فرصت شغلی در معماری اطلاعات بیشتری دریافت کنید.
مسیر تحصیلی رشته معماری:
آغاز مسیر تحصیل در رشته معماری، دوران دبیرستان است و علاقه‌مندان این رشته باید در مقطع متوسطه یکی از رشته‌های ریاضی- فیزیک یا هنر (معماری) را انتخاب کنند. دانش‌آموزان رشته ریاضی- فیزیک پس از شرکت در کنکور ریاضی می‌توانند رشته مهندسی معماری را انتخاب کنند. فارغ‌التحصیلان هنر در مقطع متوسطه نیز می‌توانند با شرکت در کنکور هنر و قبول شدن در مرحله مصاحبه، تحصیل خود را در مقطع کارشناسی رشته معماری ادامه دهند.
چه کسانی باید به سراغ معماری بروند؟
رشته معماری مناسب افراد خلاقی است که از ذوق هنری بالایی برخوردارند و هم‌زمان توانایی اجرایی آنها در طراحی خطوط و نقش‌ها بالاست. بنابراین خلاقیت بدون توانایی طراحی و همچنین دانش فنی بدون مهارت ایده‌پردازی برای علاقه‌مندان به تحصیل و کار در این رشته، کافی نیست.
مهم‌ترین مشاغل مرتبط با معماری:
مهندسی معماری دارای بازار کار متنوع با فرصت شغلی در معماری است و یکی از دلایل پرطرفدار بودن این رشته نیز همین موضوع است. تعدادی از مهم‌ترین حوزه‌های کاری برای فارغ‌التحصیلان این رشته در ادامه معرفی می‌شوند.
۱.معمار (Architect)
طبیعی است که فهرست مشاغل مرتبط با معماری را با شغل معمار یا آرشیتکت آغاز کنیم. معمارها از مهارت‌های فنی و خلاقه خود برای طراحی سازه‌های متناسب با نیازهای مشتریان استفاده می‌کنند. آنها با مشتریان زیادی از جمله سازمان‌های بزرگ، شرکت‌های ساختمان‌سازی، کسب‌وکارهای مستقل و مالکین بناها همکاری دارند. این متخصصین بایستی نیازهای ساختاری، زمان موردنیاز برای هر مرحله از ساخت و هزینه‌های مرتبط با هر جزء از عملیات ساخت‌وساز را مشخص کنند. در بسیاری از موارد وظایفی مانند نظارت بر قراردادها، طراحی پلان‌ها و نظارت بر کارگران ساختمانی نیز به مهندس معمار سپرده می‌شود.
۲.معمار داخلی (Interior Architect)
در این تخصص علم معماری و هنر طراحی با یکدیگر ترکیب می‌شوند، هرچند که در این رشته بیشتر از رشته‌هایی مانند طراحی داخلی بر جنبه‌های فنی طراحی تأکید می‌شود. معماری داخلی یکی از پرطرف‌دارترین و اصلی‌ترین مشاغل مرتبط با معماری محسوب می‌شود.
شما به عنوان معمار داخلی بایستی از مسائل فنی ساختمان‌سازی مانند قدرت و مقاومت مصالح ساختمانی آگاهی داشته باشید. همچنین بایستی بدانید چگونه از عناصر بصری مانند رنگ، بافت و نور در طراحی فضاهای داخلی بنا استفاده کنید تا بنا کاربردی تر و زیباتر شود. شما می‌توانید با یادگیری نرم‌افزارهای معماری داخلی دانش و مهارت خود در این رابطه را افزایش دهید.
۳.طراح داخلی (Interior Designer)
طراح داخلی متخصصی است که وظیفه دارد به افزایش زیبایی و راحتی و آسایش فضاهای داخلی کمک کند. معمولاً بعد از اینکه پروژه‌های ساختمانی به مراحل میانی یا تکمیلی می‌رسند طراح داخلی برای اتمام طراحی فضاهای داخلی به همکاری دعوت می‌شود. طراح داخلی در مقایسه با معمار داخلی بیشتر بر جنبه‌های زیبایی‌شناسی بنا تأکید دارد و سعی می‌کند کار معمار داخلی را تکمیل کند. طراحی داخلی از آن دسته مشاغل مرتبط با معماری است که بیشتر با جنبه هنری این رشته سر و کار دارد.
۴.تکنسین معماری یا متخصص تکنولوژی در معماری
متخصص تکنولوژی در معماری از خلاقیت و دانش فنی خود استفاده می‌کند تا طرح‌های مبتکرانه را به سازه‌های ماندگار و پایدار تبدیل کند. این متخصصین که از آنها با عنوان تکنسین معماری نیز یاد می‌شود، صلاحیت این را دارند که از مرحله آغاز تا پایان پروژه‌های ساختمانی با تیم سازنده همراه باشند. تکنولوژی معماری را می‌توان در پروژه‌های بازسازی، اعمال تغییرات و تعمیرات و سایر پروژه‌های ساختمانی نیز مورداستفاده قرار داد.
شما به عنوان تکنسین معماری از مهارت و دانش علمی و مهندسی خود استفاده می‌کنید تا سازه‌هایی مقاوم و پایدار ایجاد کنید. شما با استفاده از نرم‌افزارهای طراحی به کمک کامپیوتر و همچنین تکنیک‌های طراحی سنتی، طرح پیشنهادی خود را آماده می‌کنید و درباره مسائل فنی به مشتریان مشاوره می‌دهید. مسائلی مانند طراحی ایده و مسائل فنی، جزئیات پردازی، استفاده از تکنولوژی ساختمان‌سازی، مدیریت قرارداد، پایدارسازی سازه‌ها و ایجاد محیط‌های فراگیر در حیطه کاری شما خواهند بود.
۵.تکنسین نرم‌افزارهای معماری
تکنسین نرم‌افزارهای طراحی به کمک کامپیوتر از مهارت و دانش خود در زمینه‌های مهندسی، فناوری اطلاعات و ریاضی برای طراحی ساختمان‌ها، ماشین‌آلات و محصولات مورد نیاز مشتریان بهره می‌گیرد. این تکنسین‌ها در صنایعی مانند مهندسی، ساختمان‌سازی و تولید از جایگاه مناسبی برخوردار هستند. تکنسین نرم‌افزارهای معماری یکی از جدیدترین مشاغل مرتبط با معماری است که برای آن دسته از فارغ‌التحصیلان معماری که به کارهای نرم‌افزاری علاقه‌مند هستند بسیار مناسب است.
۶.مدرس نرم‌افزارهای معماری
درس نرم‌افزارهای معماری معمولاً فردی است که در استفاده از نرم‌افزارهای CAD تخصص بالایی دارد. او باید با فهرست قدرتمندترین و جدیدترین نرم‌افزارهای معماری آشنا باشد و دانش خود در این زمینه را دائماً به‌روزرسانی کرده و ارتقا دهد. این شغل یکی از بهترین مشاغل مرتبط با معماری برای افرادی است که به عنوان تکنسین نرم‌افزارهای CAD فعالیت می‌کنند و در استفاده از این نرم‌افزارها مهارت دارند.
البته تنها برخورداری از مهارت استفاده از نرم‌افزارهای معماری برای تدریس آنها به صورت تخصصی و حرفه‌ای کفایت نمی‌کند. شما به عنوان یک مدرس بایستی از مسائل پایه‌ای و فنی سایر رشته‌های مرتبط با معماری نیز اطلاع داشته باشید تا بتوانید به پرسش‌های تمامی دانشجویان پاسخ بدهید. همچنین در کنار دانش و مهارت علمی و عملی بالا در استفاده از نرم‌افزارهای معماری، بایستی از فن بیان و روابط عمومی مناسبی نیز برخوردار باشید.
۷.معمار منظر (Landscape architect)
معمار منظر وظیفه طرح‌ریزی، طراحی و ایجاد و مدیریت فضاهای باز هم در طبیعت و هم در محیط‌های مصنوعی و ساخت انسان را بر عهده دارد. طراحی فضاهای بیرونی مانند پارک‌ها و محوطه پردیس‌های دانشگاهی از فعالیت‌های مهم این متخصصین محسوب می‌شود. آنها با همکاری مهندسین عمران و معماران سعی می‌کنند نیازهای هر پروژه را درک کرده و طرح‌هایی مناسب آن طراحی کنند. معماری منظر یکی از مشاغل مرتبط با معماری است که گرایش‌های مختلفی مانند طراحی پارک‌ها و فضای سبز شهری، طراحی مسیرهای مسابقات و میادین ورزشی را نیز شامل می‌شود.
۸.متخصص برنامه‌ریزی شهری (Town planner)
متخصص برنامه‌ریزی شهری مسئولیت طرح‌ریزی و طراحی ساختمان‌ها، پارک‌ها و جاده‌ها به‌منظور افزایش جذابیت و راحتی آنها را بر عهده دارد. این متخصصین در فرایند اداره و توسعه شهرهای بزرگ و کوچک، روستاها و فضاهای بین‌شهری نقش دارند.
شما به عنوان متخصص برنامه‌ریزی شهری سعی می‌کنید میان تقاضاهای ناسازگار و متناقض بخش‌های مسکن‌سازی، توسعه صنعتی، کشاورزی، تفریحی، حمل‌ونقل و حفاظت از محیط‌زیست هماهنگی ایجاد کنید و از این راه به توسعه منطقه موردنظر کمک کنید.
۹.مهندس مشاور
حتما تا به حال نام دفاتر مشاوره معماری به گوشتان خورده است. این دفاتر در انجام پروژه‌های مختلفی مثل طراحی داخلی، شبیه‌سازی، دیزاین و بازسازی، به افراد و مجموعه‌های ساختمان‌سازی مشاوره می‌دهند.
۱۰.مهندس ناظر
مهندس ناظر معمار همان‌طور که از نامش پیداست، وظیفه نظارت بر نحوه انجام پروژه ساختمانی را به عهده دارد. برای تایید صحت پروژه‌ها، مهندس معمار باید ابتدا در آزمون نظام مهندسی شرکت کرده و قبول شود.
۱۱.مدیریت پروژه
شاید به نظرتان انجام مدیریت پروژه‌های ساختمانی بیشتر در حوزه کاری مهندسان عمران گنجانده شود اما بخشی از این پروژه‌ها به‌صورت اختصاصی مربوط به حوزه معماری ساختمان هستند و در این موارد هماهنگی‌های اجرایی پروژه باید توسط یک مهندس معمار انجام شود.
۱۲.مدیریت موسسات پیمانکاری
هر پروژه معماری به تعدادی پیمانکار و متخصصان حوزه‌های مختلف نیاز دارد. یکی از فرصت‌های شغلی در معماری، تاسیس این گونه شرکت‌هاست. این شرکت‌ها حکم یک مرجع تخصصی پیمانکاری را برای معماری ایفا می‌کنند و مدیریت آنها باید توسط یک مهندس معمار صورت گیرد.
۱۳.معمار متخصص در حفظ و مرمت بناهای تاریخی
معمار متخصص در حفظ بناهای تاریخی به‌منظور حفظ انسجام و یکپارچگی ساختاری ساختمان‌های قدمت دار و بناهای تاریخی در آنها تغییراتی ایجاد می‌کند. متخصصین این رشته می‌توانند با شرکت‌های خصوصی یا با سازمان‌های دولتی مانند اداره کل حفظ و احیاء بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی که زیرشاخه سازمان میراث‌فرهنگی است، همکاری داشته باشند.
شما به‌عنوان معمار متخصص در حفظ بناهای تاریخی بایستی اهداف کارفرما، هزینه‌های پروژه و مهلت در نظر گرفته شده برای نوسازی را در نظر بگیرید. علاوه بر این بایستی پیش از آغاز مرحله‌ی اجرایی پروژه طرح‌های خود را در قالب طراحی‌ها و تصویرسازی‌های دستی یا کامپیوتری به کارفرما ارائه کنید.
معمار متخصص در مرمت بناهای تاریخی که با عناوین برنامه‌ریز مرمت بناهای تاریخی یا مدیر مرمت بناهای تاریخی نیز به وی اشاره می‌شود، متخصصی است که در زمینه‌ی مرمت و حفظ بناها و سازه‌های تاریخی فعالیت می‌کند.
۱۴.نقشه‌بردار ساختمان
نقشه‌بردار ساختمان متخصصی است که در زمینه‌ی مسائل فنی، طراحی، نگهداری و تعمیرات بناهای مختلف به کارفرما مشاوره می‌دهد. این متخصصین می‌توانند با به‌کارگیری اقدامات پیشگیرانه به حفظ سلامت بناها کمک کرده و همچنین راه‌هایی برای پایدارسازی آنها پیدا کنند.
شما به‌عنوان نقشه‌بردار ساختمان گزارش‌های تفصیلی مرتبط با بنا را بررسی می‌کنید. سپس نقایص را مشخص کرده و در زمینه تعمیرات، نگهداری و مرمت بنا به کارفرما مشاوره می‌دهید. این فرصت پیش‌روی شما قرار دارد که در پروژه‌های مرتبط با بناهای جدید، بناهای موجود و بناهای مهم از نظر معماری و تاریخی فعالیت کنید. نقشه‌برداری ساختمان یکی از مهم‌ترین مشاغل مرتبط با معماری است که از آینده شغلی مناسبی در سال‌های آینده برخوردار خواهد بود.
۱۵.متخصص برآورد هزینه
عنوان‌های شغلی ارزیاب، متخصص برآورد هزینه، کارشناس مهندسی هزینه و متخصص برآورد هزینه ساخت‌وساز در صنعت ساختمان همگی به یک سِمَت اشاره می‌کنند. این متخصصین در صنایع مختلف فعالیت داشته و وظیفه دارند هزینه انجام هر پروژه را به تفکیک مراحل و فازهای متوالی برآورد کنند.
شما به‌عنوان یک ارزیاب وظیفه دارید تمامی اطلاعات مرتبط با هر پروژه ساختمانی را در نظر بگیرید و طبق آن هزینه لازم برای تکمیل آن طبق نیازهای کارفرما را مشخص کنید. علاوه بر این بایستی برای این کار در کنار رقبا در مزایدات و مناقصات شرکت کنید. علاوه بر ارائه‌ی گزارش هزینه‌ها و بودجه لازم، در اغلب موارد از شما خواسته می‌شود گزارش کیفی را که خودتان در تهیه آن نقش داشته‌اید، به کارفرما ارائه بدهید. اگر در رشته معماری تحصیل کرده‌اید اما به اعداد و ارقام بیشتر علاقه‌مند هستید، ارزیابی هزینه‌ها یکی از مناسب‌ترین و مهم‌ترین مشاغل مرتبط با معماری است که می‌توانید انتخاب کنید.
۱۶.مهندس سازه (Structural engineer)
مهندسین سازه به‌عنوان عضوی از تیم‌های متخصصین پروژه‌های ساختمانی، به طراحی و ساخت سازه‌ها و ساختمان‌های مختلف کمک می‌کنند. آنها نیز مانند معمارها، مبتکرین خلاقی هستند که از علوم مختلف و دانش ریاضی خود برای طرح‌ریزی و نظارت بر سازه‌هایی استفاده می‌کنند که بایستی توان تحمل فشارهای انسانی و فرسودگی محیطی را داشته باشند.
شما به‌عنوان مهندس سازه در طراحی سازه‌هایی زیبا و ایمن با سایر مهندسین و معمارها همکاری می‌کنید. همچنین در انتخاب مصالح ساختمانی مناسب که نیازهای طرح‌ها را برآورده کنند، مشارکت خواهید داشت. اگر در رشته معماری تحصیل می‌کنید اما به رشته عمران هم علاقه‌مند هستید، مهندسی سازه یکی از جذاب‌ترین و مهم‌ترین مشاغل مرتبط با معماری است که می‌توانید به آن ورود کنید.
