۱۰ ضوابط طراحی آشپزخانه

ضوابط و استاندارد های طراحی آشپزخانه:

در این مقاله هدف ما بررسی استاندارد ها و ضوابط در طراحی آشپزخانه میباشد

برای داشتن یک آشپزخانه کاربردی و استاندارد باید اصول و ظوابط طراحی را در نظر گرفت. از مهمترین اصول در طراحی آشپزخانه، رعایت ابعاد استاندارد در طراحی پلان آشپزخانه است. منظور از ابعاد استاندارد آشپزخانه، حداقل اندازه ها اعم از ارتفاع سقف آشپزخانه، مساحت، طول و عرض آشپزخانه می باشد.

حداقل مساحت آشپزخانه ۵.۵متر مربع و مساحت فضای آزاد که در آن کابینت و وسیله ای نباشد، ۲.۷۵ متر مربع باید در نظر گرفته شود.

حداقل عرض استاندارد آشپزخانه ۱.۸متر میباشد و در آشپزخانه هایی که به صورت دیواری طراحی می شوند باید فضایی به عرض حداقل ۹۰سانتی متر به عنوان فضای کار مقابل کابینت ها در نظر گرفت.

حداقل ارتفاع آشپزخانه مسکونی باید۲.۴۰متر در نظر گرفته شود.

برای نورگیری طبیعی، ابعاد استاندارد پنجره باید حداقل یک هشتم مساحت آشپزخانه باشد. یعنی نسبت مساحت پنجره آشپزخانه به مساحت کف آشپزخانه، باید حداقل ۱ به ۸ باشد.

از اصول اولیه طراحی آشپزخانه، در نظر گرفتن و ایجاد مثلث کار در آشپزخانه است

درواقع این اصل به داشتن آشپزخانه ای کاربردی و استاندارد کمک میکند.این مثلث کار یک مثلث فرضی مابین بخش های اصلی آشپزخانه یعنی یخچال و گاز و سینک میباشد.

اصل دوم: خالی بودن مسیر بین بخش های اصلی در آشپزخانه است

باتوجه به رفت و آمد زیاد در این مسیر، بهتر است به چیدمان وسایل آشپزخانه توجه بیشتری داشت.تا مانعی در این فاصله وجود نداشته باشد.

حال سوال اینجاست که این فاصله تقریبا چه استانداردی دارد؟

فاصله بین بخش های اصلی آشپزخانه به دلیل طی شدن زیاد توسط استفاده کننده، حداقل و حداکثری دارد

حداکثر فاصله بین این سه بخش، یعنی گاز، سینک و یخچال نباید بیش از ۲.۷۵ متر باشد

همچنین حداقل این فاصله، نباید از ۱.۲ متر کمتر باشد

از مهمترین اصول طراحی آشپزخانه ،توجه به جانمایی اجاق گاز و شیر گاز آن است

در زمان طراحی آشپزخانه محل قرار گیری اجاق گاز ، باید بگونه ای باشد که لبه اجاق گاز از لبه نزدیک ترین بازشو پنجره های مجاور آن، حداقل ۸۰ سانتی متر فاصله داشته باشد. همچنین محل اجاق گاز نباید در مسیر پرتاب باد سیستم های گرمایش و سرمایش خانه مانند دریچه کولر آبی یا کولر گازی باشد. در غیر اینصورت باید حداقل ۷ متر فاصله بین دریچه باد و اجاق گاز وجود داشته باشد. علت اهمیت این دو موضوع، امکان خاموش شدن شعله گازدر اثر وزش باد و در نتیجه پخش شدن گاز دی اکسید کربن می باشد.

همچنین شیر گاز اجاق گاز، باید حتماً در فضای باز بین کابینت های زمینی و دیواری و در فاصله حداقل ۱۰ سانتیمتر و حداکثر ۳۰ سانتیمتر قرار گیرد. از مهمترین اصول طراحی آشپزخانه جاگذاری شیر اجاق گاز میباشد، چرا که بخصوص در پروژه های بازسازی آشپزخانه، بدون توجه به این استاندارد مهم، شیر گاز داخل کابینت جانمایی می شود که در مواردی باعث جمع شدن گاز داخل فضای کابینت و در نتیجه انفجار آن شده است .

اصول چیدمان استاندارد لوازم در طراحی آشپزخانه:

۱) در کنار اجاق گاز و یخچال و سینک ظرفشویی بهتر است به اندازه کافی کابینت های زمینی در نظر گرفته شود تا در زمان استفاده از هر یک از این وسایل، امکان استفاده از صفحه روی این کابینت ها بعنوان میز کار فراهم باشد.

۲) معمولاً بدلیل رطوبت زیاد سینک ظرفشویی و کابینت های اطراف آن، بهتر است سینک در نزدیکی پنجره آشپزخانه قرار بگیرد تا هم تابش نور خورشید و هم جریان هوا در این بخش از آشپزخانه وجود داشته باشد

۳) از آنجایی که استفاده از یخچال زیاد است، بنابراین بهتر است آن را در نزدیکی درب ورود و خروج آشپزخانه قرار دهیم تا دسترسی آن راحت تر باشد. همچنین تا حد ممکن بهتر است محل و زاویه چیدمان یخچال به نحوی باشد که با باز شدن درب یخچال، داخل آن بطور کامل دیده نشود. البته محل قرارگیری یخچال باید به نحوی انتخاب شود که مانع عبور و مرور نشده و درب یخچال بطور کامل و بدون مشکل تا انتها باز شود تا امکان نظافت و استفاده کامل از آن وجود داشته باشد

۴) محل ماشین ظرفشویی باید در کنار سینک ظرفشویی باشد. دسترسی بین سینک ظرفشویی و ماشین ظرفشویی در اصول طراحی آشپزخانه موضوع بسیار مهمی است که باید حتماً به آن توجه شود.

ابعاد استاندارد برای عناصر مختلف در آشپزخانه

ارتفاع کابینت‌های بالا: معمولا بین ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی متر

ارتفاع کمد عمودی: معمولا بین ۱۷۰ تا ۲۲۰ سانتی متر (بسته به قد شخص)

ارتفاع کابینت‌های پایین: معمولا بین ۷۰ تا ۸۰ سانتی متر

ارتفاع کانتر: ارتفاع مناسب برای آماده‌سازی و غذا خوردن بین ۸۹ تا ۹۱ سانتی متر

انتخاب مدل اشپزخانه با متراژ آشپزخانه و همچنین تاسیسات آن مرتبط میباشد.

انواع مدل های طراحی اشپزخانه:

۱.آشپزخانه خطی یا یک طرفه

تنها مشکل این مدل اشپزخانه، عدم رعایت مثلث کار در آن است.که در این حالت باید توجه داشت که سینک حتما بین گاز و یخچال باشد.اگر در فضای بسته این نوع آشپزخانه را طراحی میکنید حتما برای دسترسی بهتر به اندازه ۹۰ سانتی متر جلوی آن فاصله بگذارید.